Tachymetr nastawny (Uzop)


Tachymetr nastawny umożliwia ustalenie prędkości średniej bez względu na to, jaki upłynął czas, jaki dystans został pokonany oraz jaką osiągnięto prędkość.

Pamiętać należy jednakże, że jest to przyrząd służący jedynie pomiarom przybliżonym. Tachymetr nastawny składa się z podziałki stałej oraz podziałki ruchomej, zwanej inaczej tarczą ruchomą. Odczyt podziałki stałej następuje w kierunku zgodnym z kierunkiem ruchu wskazówek zegara, natomiast odczyt tarczy ruchomej odbywa się w kierunku przeciwnym.

Stopnie podziałki znajdujące się pomiędzy dwiema kolejnymi liczbami oznaczają dziesiąte części jedności. Ażeby dokonać odczytu wyniku, konieczne jest prawidłowe ustawienie przecinka dziesiętnego, bowiem przykładowo liczba 3,2 oznaczać może wartość równą 0,32 / 3,2 / 32 / 320 itd.

Podziałka stała zawiera trzy znaczniki:

Dość dobrze jest to widoczne w tym Breitling'u:



Sposób obsługi

Pokonany dystans należy każdorazowo ustawić naprzeciwko znacznika związanego z jednostką stanowiącą podstawę wykonywanych obliczeń:

UWAGA:

Czas zmierzony przy użyciu chronografu należy w razie konieczności przeliczyć na sekundy, minuty bądź też godziny, tak ażeby odpowiadał on jednostce związanej z jednym z trzech znaczników umiejscowionych na podziałce stałej.

Przykładowo:

1 minuta i 20 sekund = 80 sekund?
1 godzina i 10 minut = 70 minut itp.

Przykład 1:

Jeżeli pojazd pokonuje odległość równą 1,5 km (lub też 1,5 mili) w przeciągu 45 sekund, jaka jest jego prędkość średnia?

Uzyskiwanie odpowiedzi:

Ustaw liczbę 1,5 (pokonana odległość) naprzeciwko położonego na podziałce stałej znacznika "SECONDS" , a następnie dokonaj odczytu wyniku naprzeciw liczby 45 (zmierzony odstęp czasu)? w omawianym przykładzie wynik ten wynosi 120 km / godz. (lub też 120 mil / godz.).

Przykład 2:

Jeżeli pojazd pokonuje odległość równą 4,5 km (lub też 4,5 mili) w przeciągu 1 minuty i 30 sekund (czyli inaczej w ciągu 90 sekund), jaka jest jego prędkość średnia?

Uzyskiwanie odpowiedzi:

Ustaw liczbę 4,5 (pokonana odległość) naprzeciwko położonego na podziałce stałej znacznika "SECONDS" , a następnie dokonaj odczytu wyniku naprzeciw liczby 90 odpowiadającej 1 minucie i 30 sekundom)? w omawianym przykładzie wynik ten wynosi 180 km / godz. (lub też 180 mil / godz.).

Przykład 3:

Jeżeli pojazd pokonuje odległość równą 50 km (lub też 50 mil) w przeciągu 15 minut, jaka jest jego prędkość średnia?

Uzyskiwanie odpowiedzi:

Ustaw liczbę 50 (pokonana odległość) naprzeciwko położonego na podziałce stałej znacznika "MINUTES" , a następnie dokonaj odczytu wyniku naprzeciw liczby 15? w omawianym przykładzie wynik ten wynosi 200 km / godz. (lub też 200 mil / godz.).

Przykład 4:

Jeżeli pojazd pokonuje odległość równą 800 km (lub też 800 mil) w przeciągu 5 godzin, jaka jest jego prędkość średnia?

Uzyskiwanie odpowiedzi:

Ustaw liczbę 800 (pokonana odległość) naprzeciwko położonego na podziałce stałej znacznika "HOURS" , a następnie dokonaj odczytu wyniku naprzeciw liczby 5? w omawianym przykładzie wynik ten wynosi 160 km / godz. (lub też 160 mil / godz.).

Inne zastosowania

Podziałki tachymetru nastawnego wykorzystywane być mogą również na potrzeby przeprowadzania innego rodzaju obliczeń:

dla celów dokonywania mnożenia oraz dzielenia, kalkulacji w oparciu o regułę trzech, wyznaczania godzinowego tempa produkcji, godzinowego poziomu zużycia czy też godzinowego przepływu, jak również ustalania liczby uderzeń serca na minutę, czyli dla celów pomiaru tętna itp...

Mnożenie:

Ażeby pomnożyć 3 przez 18, umiejscowioną na podziałce stałej bądź też na podziałce ruchomej liczbę 18 ustawić należy naprzeciwko liczby 3. Zarówno położony na podziałce stałej znacznik "HOURS" jak i położona na tarczy ruchomej liczba 1 wskazuje wynik, który w omawianym przykładzie wynosi 54.

Dzielenie:

Dzielenie następuje w sposób odwrotny do przedstawionego powyżej przykładu. Ażeby podzielić 54 przez 2, liczbę 54 ustawić należy po prostu naprzeciwko umiejscowionego na podziałce stałej znacznika "HOURS" , bądź też naprzeciwko umiejscowionej na tarczy ruchomej liczby 1. Odczyt wyniku następuje naprzeciw liczby 2, położonej w obrębie dowolnej spośród podziałek, i tak odpowiednio: 54 : 2 = 27 54 : 3 = 18 54 : 18 = 3 itd.

Reguła trzech:

Obie podziałki umożliwiają dokonanie mnożenia a następnie dzielenia w ramach pojedynczej operacji.

Przykładowo, ażeby ustalić cenę 6 metrów przewodu, przy koszcie 1,5 metra wynoszącym 9 funtów, należy ustawić liczbę 9 naprzeciwko liczby 6.

Wynik obliczeń pojawia się naprzeciw liczby 1,5 i w omawianym przykładzie wynosi on 36 funtów.

Godzinowe tempo produkcji lub zużycia:

Pomiar godzinowego tempa produkcji czy też godzinowego tempa zużycia przebiega zgodnie z tą samą zasadą, która stosowana była w przypadku pomiaru prędkości średniej. Przykładowo, jeżeli dane urządzenie wytwarza 15 sztuk jakiegoś towaru w przeciągu 45 sekund, jakie jest jego godzinowe tempo produkcji?

Pozyskiwanie odpowiedzi:

Ustaw liczbę 15 (liczba wyprodukowanych sztuk) naprzeciwko położonego na podziałce stałej znacznika "SECONDS" , a następnie dokonaj odczytu wyniku naprzeciw liczby 45 (zmierzony odstęp czasu)?

W omawianym przykładzie wynik ten wynosi 1.200 sztuk / godz.

Pomiar tętna:

Funkcja pomiaru tętna umożliwia błyskawiczne obliczenie tempa, w jakim bije serce.

Przykładowo, jeżeli w przeciągu 24sekundowego przedziału czasowego odnotowane zostało 27 uderzeń serca, należy po prostu ustawić liczbę 27 (liczbę uderzeń) naprzeciwko znacznika "MINUTES" , a następnie dokonać odczytu wyniku naprzeciw liczby 24 (czas trwania pomiaru)? w omawianym przykładzie wynik ten wynosi 67 uderzeń na minutę.

UWAGI:
1)Autorem tekstu jest Uzop z Klubu Miłośników Zegarów i Zegarków.